..
επιστροφή στην αρχική σελίδα
στην σελίδα:
εκδηλώσεις - δραστηριότητες

Απόκριες 2018: Tο γαϊτανάκι μας! (Σχ. Έτος 2017-2018)
 


Κάντε κλικ πάνω σε οποιαδήποτε εικόνα, για να την δείτε σε μεγέθυνση


 

 
     
   

Γαϊτανάκι: Το παραδοσιακό έθιμο της Αποκριάς
Η Ελλάδα, μία χώρα με πλούσια ήθη, έθιμα και παραδόσεις.
Από τα λίγα έθιμα που διατηρούνται αυτούσια ως τις ημέρες μας, το γαϊτανάκι είναι ένας χορός που δένει απόλυτα με το χρώμα και το κέφι της Αποκριάς, ένα ωραίο «παιχνίδι» όπου οι πολύχρωμες κορδέλες πλέκονται σε έναν χορό με ιδιαίτερους συμβολισμούς.

Ετυμολογία της λέξης

Το γαϊτανάκι, το οποίο το συναντάμε στις αποκριάτικες εκδηλώσεις των πόλεων και των χωριών, πέρασε στην Ελλάδα από πρόσφυγες του Πόντου και της Μικράς Ασίας.
Η λέξη «γαϊτανάκι» είναι υποκοριστικό της μεσαιωνικής λέξης «γαϊτάνιν», που σημαίνει μεταξωτό κορδόνι, λωρίδα, ταινία, και δημιουργείται χάρη στην τάση που έχει η γλώσσα μας να προσθέτει την κατάληξη «-άκι» για να δηλώσει τον υποκορισμό.
Κατ' άλλους προέρχεται από τα ελληνιστικά χρόνια, μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, από την ελληνιστική λέξη γαϊτάνη. Χωρίς να είμαστε βέβαιοι για την ετυμολογία της, η ονομασία της έχει να κάνει με την πόλη Gaeta της Ιταλίας, ιωνική αποικία των Σαμίων, γνωστή για την παραγωγή κορδέλας. Οι κορδέλες συνήθως ήταν από βαμβάκι, μαλλί ή μετάξι και αποτελούσαν διακοσμητικές πινελιές των φορεμάτων.

Πώς παίζεται

Χρειάζονται δεκατρία άτομα για να στήσουν τον ιδιότυπο αυτόν χορό. Ο ένας κρατά έναν μεγάλο στύλο στο κέντρο, από την κορυφή του οποίου ξεκινούν δώδεκα μακριές κορδέλες, καθεμιά με διαφορετικό χρώμα. Οι κορδέλες αυτές λέγονται γαϊτάνια, και είναι αυτές που δίνουν το όνομά τους και στο έθιμο. Γύρω από τον στύλο, δώδεκα χορευτές κρατούν από ένα γαϊτάνι και χορεύουν ταυτόχρονα ανά ζευγάρια, τραγουδώντας το παραδοσιακό τραγούδι.
Καθώς κινούνται γύρω από τον στύλο, κάθε χορευτής εναλλάσσεται με το ταίρι του και έτσι όπως γυρνούν, πλέκουν γύρω από τον στύλο τις κορδέλες, δημιουργώντας χρωματιστούς συνδυασμούς, με τον ίδιο τρόπο που έπλεκαν παλιά οι γυναίκες τα γαϊτάνια και στόλιζαν τις παραδοσιακές φορεσιές.
Όταν οι κορδέλες έχουν όλες τυλιχτεί και οι χορευτές χορεύουν όλο και πιο κοντά στο κοντάρι, αντιστρέφεται η φορά του χορού και, αφού τα γαϊτάνια ξετυλιχτούν, ο χορός τελειώνει.

Ο συμβολισμός

Ο αριθμός των δώδεκα χορευτών λέγεται ότι δηλώνει τους μήνες του χρόνου που εναλλάσσονται, ή τις Ώρες, τις μυθικές θεότητες του χρόνου. Σε πολλές κοινωνίες, κυρίως αγροτικές, το γαϊτανάκι συμβολίζει την ομόνοια και την συναδελφικότητα. Ο κυκλικός χορός συμβολίζει τον κύκλο της ζωής: από την ζωή στον θάνατο, από την λύπη στην χαρά, από τον χειμώνα στην άνοιξη, και το αντίθετο.
 


Πιστοί λοιπόν και μείς στην παράδοση, αναβιώνουμε κάθε χρόνο το έθιμο στο σχολείο μας, με γαϊτανάκι που κατασκευάσαμε στο σχολείο την εβδομάδα πριν την Καθαρή Δευτέρα.
 

 
   
           
           
           
επιστροφή στην αρχή της σελίδας